Unha das tradicións máis arraigadas da cultura popular de Galicia é a celebración do carnaval, coñecido localmente como «entroido». Esta festividade chea de costumes e de historia ten lugar entre os meses de febreiro e marzo, xusto antes do inicio da Coresma.
Disfraces, desfiles, música e gastronomía chegan a todos os recunchos da comunidade a través de celebracións moi diferentes, o que o converte nunha festa auténtica e enriquecedora culturalmente falando.
A identidade do carnaval galego
As máscaras, as comparsas, os disfraces, os cánticos tradicionais galegos, as gaitas e os tambores son elementos que non poden faltar nesta festividade.
En primeiro lugar, as máscaras son elementos icónicos que representan aos antigos espíritos e seres mitolóxicos da rexión. Cada localidade ten as súas propias máscaras e personaxes. No municipio de Viana do Bolo (Ourense), por exemplo, os «Peliqueiros» son os protagonistas, coñecidos polos seus traxes de coiro e máscaras de madeira. Na rexión de Ourense, celébranse os carnavais cos «Zanfontes», unhas máscaras con formas de animais que van acompañadas de enormes campás para espantar os malos espíritos.
O entroido galego non só é unha festa visual, senón tamén sonora. As gaitas, os tambores e outros instrumentos tradicionais fanse oír durante todo o percorrido das comparsas, mergullando aos asistentes nunha atmosfera musical única.
As comparsas son outro dos elementos fundamentais do entroido galego. Estas agrupacións de persoas desfilan polas rúas e prazas, vístense con disfraces vistosos e elaborados e representan tanto escenas da vida cotiá como personaxes mitolóxicos ou figuras populares. Nalgunhas localidades, as comparsas organízanse ao redor dun tema específico, o que permite aos participantes crear coreografías, música e representacións teatrais.
Na cidade de Lugo, por exemplo, a «Comparsa da morte» é unha das máis destacadas, onde os integrantes se visten con traxes escuros e levan máscaras esqueléticas, aludindo aos antigos rituais da morte e do renacemento.
Como ves, o entroido ten unha gran carga simbólica.
O carnaval en Santiago de Compostela
A capital galega é outro dos escenarios clave do entroido. A celebración arrinca o sábado, 1 de marzo, e esténdese con diferentes actividades ata o seguinte sábado, 8 de marzo.
Un dos eventos máis emblemáticos de Santiago durante o entroido é o desfile de comparsas e carrozas, que percorre as principais rúas do centro histórico. A Praza do Obradoiro, coa maxestosa Catedral de Santiago, convértese no centro das festividades, onde se realizan charangas, bailes e actividades para todos os públicos. Os disfraces coloridos e as animadas coreografías invaden as rúas, mentres que as persoas se unen nunha celebración de música e alegría.
Nunca falta a tradicional «Queima do Meco», que pon fin ao entroido cunha gran fogueira simbólica na que se queiman restos de figuras de cartón e de madeira, representando o fin da festa e o comezo da Coresma.
Os sabores de Galicia no seu entroido
Certo é que a gastronomía galega é coñecida por ser unha das máis ricas e variadas de España, por tanto, nesta época festiva non ía ser menos. Os pratos tradicionais do entroido son un deleite para os sentidos e reflicten esa rica herdanza culinaria.
Entre as receitas máis tradicionais destacan as empanadas, o lacón con grelos, as orellas ou as filloas. Estes manxares deben ir acompañados sempre dun bo licor ou dun bo viño galego para poñerlle a guinda final a esta experiencia.
Cada familia ten as súas receitas secretas que pasan de xeración a xeración e é habitual reunirse con parentes, amigos ou veciños para compartir estes pratos mentres se goza da música e do ambiente festivo.
En definitiva, o carnaval galego non é só unha festa, é unha forma de vida que conecta ás persoas coas súas raíces, as súas tradicións e a súa comunidade. Sen dúbida, unha viaxe a calquera parte de Galicia durante o seu entroido é unha experiencia inesquecible, chea de cor, emoción e autenticidade.
